BULUNDUĞUNUZ YERE BİR TELEFON KADAR YAKINIZ.

LASTİK Lastik kauçuk, kord bezi ve çelik teller ile çeşitli kimyasal maddelerin birleşiminden oluşan ve aracın yer ile temasını sağlayan tek ve en önemli parçadır. Tekerlek, insanlığın bildiği en eski mekanik araç olarak değerlendirilmektedir.
1- LASTİĞİN GÖREVLERİ Lastikler otomobilin tüm teknik özelliklerini yere aktaran önemli parçalardır. Otomobiller fizik kurallarına göre hareket eder ve durur. Otomobillerin bu hareketleri sırasında yerle temasını sağlayan tek unsur lastiklerdir. Otomobilin kontrol edilebilmesinde lastiğin önemi göz ardı edilemeyecek kadar büyüktür. Lastikler otomobilin sürüş güvenliği için hayati önem taşır. Yanlış basınç uygulanması bir lastik yol tutuşa ve frene etki edebileceği gibi lastiğin iç ısısının aşırı yükselerek aniden patlamasına, otomobilin hakimiyetinin kaybolmasına da sebep olabilir. Lastikler darbeleri emerek konfora da katkıda bulunurlar. Lastikler otomobilin ve yükün ağırlığını taşır, motorun yarattığı döndürme momentini yola aktararak çekiş kuvvetine dönüştürür.

Yavaşlamada fren gücünü, viraj dönüşlerinde ve direksiyon kontrolünde gerekli olan yanal kuvveti üretir. Ayrıca kendine özgü darbe emiş özellikleri sayesinde sürüşten ve zemin bozukluklarından meydana gelen kuvvetleri absorbe eder. Yol kaplamasının türü (asfalt, toprak, ) ve yolun durumu (yağmur, çamur, kar, buz) ne olursa olsun, lastiğin görevi güvenli şekilde yol tutuşu sağlamak ve otomobili sürücünün istediği yöne götürmektir. Ancak bugünün otomobil kullanıcısı bir lastikten güvenlik ve konforun yanında başka özellikler de bekliyor. Modern bir lastiğin daha az titreşim ve gürültü üretmesi, düşük yuvarlanma direncine sahip olması ve dolayısıyla daha az yakıt tüketmesi isteniyor. Ancak lastiğin bu özelliklerin hepsini aynı anda sağlaması imkansız. Bu özelliklerden biri sağlanırken diğerinden taviz verilmesi gerekiyor.

2-LASTİĞİN YAPISI SIRT: Lastiğin yer ile temas eden bölgesi. OMUZ: Sırt ile yanağın birleştiği ve kalın kauçuktan yapılmış bölgesi. YANAK: Lastiğin topuk ve omuz bölgesi arasında kalan, lastiğe esneklik sağlayan ve üzerinde markalama ve tanıtıcı bilgiler bulunan bölgesidir. TOPUK: Lastiğin janta temas eden ve sıkıca bağlanmasını sağlayan bölgesidir.

DAMAK TELİ: Lastiği jantın etrafında tutan bölgedir. Gerilmeye dayanıklı, uzamayan çelik tellerden üretilir. CEYFIR: Damak telinin dış kısmına yerleştirilir. Karkas yapının jant tarafından aşındırılmasını ve tahrip edilmesini engeller. Jant ucu üzerinde gerekli olan esnekliği sağlar.
KARKAS YAPI: Lastiğin alt ucundaki bir damak telinden diğerine uzayan destek bölümüdür. Damak telinin etrafını dolaşarak lastiğe bağlanır. Polyester kord bezinden üretilen karkas yapıda uzunlamasına lifler yükü taşır, yatay liflerse yapıyı bir arada tutar.
KUŞAKLAR: Lastik sırt deseninin altında uzanan dar katmanlara kuşak adı verilir. Çelik ve bez olmak üzere ikiye ayrılan kuşaklar karkas yapıyı sıkıştırır.
ASTAR: Lastiğin iç yüzeyindeki ince bir kauçuk katmanı olan astar hava sızdırmazlığını sağlar. Lastiğin içine sıkıştırılmış basınçlı havanın dışarı kaçmasını önler.

3-LASTİK ÇEŞİTLERİ 3.1.Konvansiyonel Ve Radyal Lastik Lastikler yapılarına, taban desenlerine, kauçuk karışımlarına ve kullanım amaçlarına göre sınıflara ayrılır. Lastiğin karkas yapısında kullanılan kord bezinin geometrisi lastiğin konvansiyonel veya radyal yapıda olmasını belirler. Konvansiyonel lastiklerde, lastiğin yapısını meydana getiren kord bezleri 30-40 derecelik açılarda, üst üste ve çapraz biçimde yerleştirilir. Bu nedenle konvansiyonel lastikler çapraz katlı ve diyagonal lastikler olarak da adlandırılır.

Son yıllarda Otomobil lastik teknolojisindeki gelişmeler, konvansiyonel lastiklerin terk edilip radyal lastiklerin kullanılmasına yol açtı. 3.1.1.Radyal lastikler ve avantajları Radyal lastiklerin konvansiyon lastiklere göre en önemli avantajları daha esnek olmaları ve daha az ısınıp daha kolay soğumalarıdır. Bunun dışında radyal lastiklerin yerde bıraktığı taban izi çapraz lastiklerinkinden daha geniştir. Bu avantaj radyal lastiklerin konvansiyonel lastiklere oranla yüzde 20 daha iyi yol tutmasını sağlar.

Yola temas eden bölümün daha fazla oluşu nedeniyle çekiş gücü ve fren güvenliği daha yüksektir. Radyal lastiklerde taban sert, yanaklar yumuşaktır; bu da lastiğin yola temas eden bölümünün sürekli olarak aynı genişlikte kalmasını sağlar. Radyal lastiklerin kat ve sırt ayrılmaları da daha dayanıklıdır. Bu ise yola tutunum başarısını arttırır. 3.1.2.Çelik kuşaklar Radyal gövdeli lastiklerin sırt gövdesi boyunca 15 ile 25 derecelik açılarla üst üste ve çapraz biçimde kuşaklar yerleştirilir.

Kuşakların görevi lastiğin mukavemetini arttırmak taban izinin şekil değiştirmesini önlemek ve lastiğin yerle temas eden bölgesinin alanını arttırmaktır. İki tür kuşak bulunur. Birincisi bez dokumandan üretilen \’tahrik\’, diğeriyse tellerden üretilen \’çelik\’ kuşaktır. Çelik kuşağın daha dayanıklı, daha emniyetli ve yüksek hızlara daha iyi uyum sağlaması, lastik üreticilerinin bu tür lastik üretimine yönelmesine neden olmuştur. 3.1.3.Sırt deseni Farklı amaçlara hizmet etmek için farklı yapıda, desenlerde ve kauçuk çeşitlerine sahip lastikler üretiliyor. Otomobil lastikleri desenlerine göre ikiye ayrılır. Standart lastikler ve yüksek performans lastikleri . Ayrıca bu lastiklerin normal tipleri dışında dört mevsim ve kış lastiği versiyonları da mevcut.

Standart desenli lastiğin kuru ve ıslak zeminde iyi çekiş gücü, yeterli antiaquaplaning (suda kızaklamaya karşı hızlı su deşarjı) özellikleriyle, güvenli viraj alma kabiliyetlerine sahip olması istenir. Bunun yanında standart lastiklerin sesiz ve konforlu olması düşük yuvarlanma direncine sahip olması gerekmektedir. Dört mevsim lastiklerin desenleriyse, ıslak, kuru, karlı, çamurlu zeminlerde güvenli kullanım, frenleme ve yeterli çekiş gücü sağlamak üzere tasarlanır.. 3.2.Kış lastikleri Kışın, uzun ve şiddetli olduğu, yolların uzun süre kar ve buzla kaplı olduğu bölgelerde kış lastikleri kullanılmalıdır.

Deseniyle olduğu kadar soğuğa dayanıklı kauçuk karışımlarıyla da kar ve buz gibi kaygan koşullarda maksimum çekiş ve fren gücünü zemine iletebilen kış lastikleri silika teknolojisiyle üretiliyor. Bu teknoloji de lastiğin tutunma özelliğini arttırıyor. Kış lastiklerinde dikkat edilmesi gereken en önemli noktaysa hız serilerine uyumdur. Çünkü kış lastiklerinde hız serileri standart lastiklere oranla düşüktür. Otomobilin son sürati yüksek olsa bile lastiğin hız serisi aşılmamalıdır. 3.3.Yüksek performans lastikleri Yüksek motor gücüne sahip otomobiller, bu yüksek gücü yere aktarabilmek ve yüksek süratlere çıkabilmek için performans lastiklerine ihtiyaç duyar.

Bu tür lastikler V, W, Z gibi daha yüksek hız serisine sahip lastiklerdir. Yüzde 55 veya yüzde 35 gibi basıklık oralarına (alçak profile) sahip yüksek performans lastikleri, yola daha iyi tutunmayı sağlayan özel kauçuk karışımlarına sahiptir.Geniş tabanlı yüksek performans lastiklerinin kuru ve ıslak zeminde iyi yol tutması, iyi viraj alması gerekir. Yüksek performans lastiklerinin ömrüyse, standart lastiklere göre (kullanıma bağlı olarak ) yüzde 20 daha kısadır.

4-LASTİK ÜZERİNDEKİ İŞARETLER 4.1.GİRİŞ Bir lastik üzerinde şu işaretler mevcuttur:
1- Marka ve tescilli ticari marka.
2- ECE R 75 uyarınca homologasyon numarası
3- Ürün serisinin adı
4- Sırt deseni tipi
5- Nominal kesit genişliği (mm)
6- Lastik kesit yüksekliğinin, nominal kesit genişliğine oranı. Kesit genişliği inç cinsinden gösterildiğinde bu oran belirtilmemektedir.(örneğin 3.50 -18)
7- Lastik yapısını belirten kod – Çapraz lastikler (\”-\”), çapraz kuşaklı lastikler (\”B\”) ve radyal lastikler (\”R\”)
8- İnç cinsinden nominal jant çapı
9- Motosiklet kelimesinin kısaltması. Motosiklet lastikleri ile jantlarını diğer araç tipleri için üretilenlerden ayırt etmek amacı ile kullanılır.
10- Hız sembolü. Lastiğin kullanılabileceği azami hız sınırını belirtmektedir.(Şekil 1)
11- Yük indeksi. Lastiğin yük kapasitesini belirtmektedir. (Şekil 2)
12- Lastik üzerindeki oklar lastiğin takıldığı konuma göre dönüş yönünü göstermektedir. (ön – arka)
13- İç lastiksiz tipte lastik (TL) İç lastikli tipte lastikler (TT) işaretini taşımaktadır.
14- \”Ulaştırma Bakanlığı\” ifadesinin kısaltması. Lastiğin A.B.D. ve Kanada Ulaştırma Bakanlıklarınca yürürlüğe konulan yönetmeliklere uygun olduğunu belirtmektedir.
15- Lastiğin belirtilen hava basıncında (PSI) azami yük kapasitesini (libre) belirtmektedir.
16- Üretim tarihi Şekil 1: Hız Sembol Tablosu Şekil 2: Yük Endeksi 4.2.İŞARETLERİN GÖSTERİMİ 4.2.1.Uluslararası Lastik Gösterimi: Lastiğin, anma kesit genişliği ve jant anma çapı, inch olarak ve aralarında bir sembol ile belirtilir. Örnek: 5,60-13 Burada; 5,60: inch olarak anma kesit genişliğini, (-): bias-ply lastik olduğunu (r,radyal), 13: inch olarak jant anma çapını belirtmektedir. 4.2.2. Milimetre-İnch Gösterimi: Lastiğin, kesit genişliği mm, jant anma çapı inch olarak ve aralarında bir sembol ile belirtilir.

Örnek: 1656 R 13 Burada; 165: mm olarak kesit genişliğini, R: radyal lastik olduğunu, 13: inch olarak jant anma çapını belirtmektedir. 4.2.3. Milimetre Gösterimi: Lastiğin, anma kesit genişliği ve jant anma çapının her ikisi de mm olarak ve aralarında (x) işareti ile verilir. Örnek: 165 x 400 Burada; 165: kesit genişliği, mm 400: jant anma çapı, mm dir. 4.2.4. Alfa Gösterimi: A.B.D.’de kullanılmaktadır. Yük kapasitesi bir harfle, kesit oranının 100 katı ve jant anma çapı, inch olarak belirtilmektedir. Örnek: D 70 13 Burada; D: yük kapasitesi, 70: kesit oranının 100 katı, 13: jant anma çapı, inch dir. 4.2.5. ISO Gösterimi: Bu yeni metrik gösterim, giderek yaygınlaşmakta ve uluslararası lastik standardı haline gelmektedir. Örnek: 190 / 70 B 13 190: anma kesit genişliği, mm 70: kesit oranının 100 katı B: lastiğin yapısal özelliği (B:bias belted, R:radyal, D:diagonal) 14: jant anma çapı, inch

4.3.LASTİKLERDE KULLANILAN KISALTMALAR: RWL: Normal beyaz kabartma yazılı DWL: Beyaz kabartma yazılı. Yazıların iç kısmı siyah, dış çerçevesi beyaz SWL: Beyaz yanaklı RPB: Jant koruyucu bar
4.4.LASTİKLERİN SEÇİMİ Otomobil üreticisinin önerdiği lastik ebadının dışına çıkmamak en doğrusudur; ancak estetik kaygılarla veya özel amaçlarla lastik ebadı değiştirilebilir. Lastiğin kesit genişliğini arttırmak otomobilin viraj ve yol tutuş kabiliyetini olumlu etkileyebilir, ancak kesit genişliği arttıkça ıslak zeminde kızaklama (aquaplannig) riski de artar. Lastik serisi ve profili değiştirilirse, lastik çevresi de değişeceğinden kilometre saati yanlış gösterir. AyrıcaO otomobilin maksimum hızında ve yakıt tüketimde de değişiklikler gözlenebilir. Bunun yanında farklı ebattaki lastiklerin otomobilin ön düzen ayarını bozacağı unutulmamalıdır.
5- SIRT DESENİ VE ÖZELLİKLERİ Karlı zeminde profesyonel kullanım ile birlikte ıslak ve kaygan seminde de üstün performans. Karda ve Buzda *Hareket halinde güvenlik: %5 daha güçlü kavrama *1-2 metre kadar azalan fren mesafesi Derin su birikintilerinde *Mükemmel kontrol *Virajlarda %15 arttıran yol tutuş kabiliyeti *Ani frenlemede 3 metre kadar azalan fren mesafesi Önde gelen otomobil üreticileri tarafından yüksek performans araçlarına takılması için seçilen lastiktir. *Kuru zeminde en yüksek hassasiyet mesafesi, ıslak zeminde mükemmel yol tutuş,maksimum sürüş keyfi,özel bir stil,kilometrelerce performans. * Aktivite, duyarlılık, hızlanma ve görünüş. * Sıradışı sürüş keyfi,ıslak zeminde yeni referans * Orijinal, yenilikçi ve aktif tasarım * Kilometrelerce yol kateder. Performans ve konfor arasında en iyi dengeyi isteyen yüksek hız sürücüleri için tasarlanmıştır. * Islak zeminde mükemmel performans. * Konforlu ve sessiz. * Kuru zeminde mükemmel kavrama. * Kilometrelerce performans.

6-LASTİK VERİMİNİ ETKİLEYEN UNSURLAR

6.1.Lastik Şişirme Basıncı Araç tanıtım kataloglarında, araç el kitaplarında ve lastiklerin üzerinde verilmektedir. Öngörülenden düşük veya yüksek uygulanan şişirme basınçları, lastik ömrünün kısalmasına ve hizmet dışı bırakan arızalara neden olur.

6.2.Araç Kullanım Hızı Araç lastiklerinin yanakları üzerinde, kullanılabileceği en yüksek hız sınırı belirtilmiştir. Lastik seçiminde, araç el kitabında da verilen hız grubuna uyulması gerekir. Hızlı araç kullanımı, lastik ömrünün azalmasına ve daha fazla yakıt sarfiyatına neden olur.

6.3.Periyodik Kontroller Lastik yer değiştirmelerinin (rotasyon) muntazam yapılması, lastik hava basınçları kontrolünün düzenli olması, yetkili servislerde deneyimli elemanlarca yapılması, lastiklerin daha uzun ömürlü olmasını ve sürüş güvenliği sağlar.

6.4.Rotasyon Periyodu Yüksek hızlı kullanımda, örneğin spor araçlarda her 8,000 km.de bir; aile otomobilleri gibi normal kullanım şartlarında ise her 12,000 km.de bir olmalıdır.

6.5.Aşırı Yükleme Araç kataloglarında ve Karayolları Trafik Yönetmelikleri\’ nde araç yükleme standartları belirlenmiştir. Öngörülenin üzerindeki yüklemeler lastiğin çabuk ısınmasına; yanak,omuz ve topuk bölgelerinde arıza vermesine ve hızlı aşınmasına sebep olduğu gibi karayollarının da bozulmasına sebep olurlar. 4 tekerlek rotasyonu 5 tekerlek rotasyonu

6.6.Diş Derinliği Sırt bölgesi lastiğinizin yola basan kısmıdır. Lastik eskidikçe çekiş azalır. Zamanla lastiğiniz üzerindeki desen aşınarak kullanılmaz seviyeye gelir. Diş derinliği 1.6mm\’nin altına inmiş lastikleri kullanmak, can ve mal emniyeti bakımından tehlikeli olduğu gibi, bir çok ülkede kanunen de yasaktır.

6.7.Rot Ayarı Aracınızın mekanik ve süspansiyon sistemlerindeki aksaklıklar nedeni ile direksiyon ve araç yönü aynı olmayabilir.

Ön düzen bozukluğu sadece lastiklerinizde ekonomik kayba neden olmakla kalmaz aynı zamanda aracınızın süspansiyon ve döner aksamına da zarar vererek zaman içerisinde yüksek mekanik tamir ve bakım masraflarına yol açar.

6.8.Balans Ayarı Jant ve lastiğinizin uygun olarak eşlenmemesi hızlı sürüş esnasında zıplama, vuruntu, salgı, yalpa gibi konforsuzluklar hissetmenize neden olacaktır.

6.9.Fren Ayarı Fren sistemlerinizi araç üreticisinin tavsiye ettiği aralıklarla kontrol ettiriniz. Ayarsız frenler,lastiklerde düzensiz ve hızlı aşınmalarına neden olur. Ani ve sert frenlemelerde kuvvet dağılımı lastiğe göre farklı olacağından, blok tipi aşınma olması ihtimali artar.

6.10.Araç Kullanım Şartlarına Uygun Lastik Seçimi Araç el kitabında belirtilen ebat ve kat muadilindeki lastikler kullanılmalıdır.

6.11.Lastik Eşlemeleri Aracın tüm lastiklerinin aynı ebat ve yapıda olması gerekir. Aynı aks üzerinde farklı yapı, desen ve aşınmada lastik takılması halinde araç performansı olumsuz etkilendiği gibi lastik düzensiz ve hızlı aşınır.

6.12.Yol ve İklim Şartları Düzgün olmayan yol yüzeylerinde ve sıcak yaz aylarında lastik normale göre daha çok aşınma gösterir. (Şekil 3) Şekil 3: Lastik Taban Ömrü

6.13.Lastik Performansı ve Ömürleri Bu faktörlere ilave olarak araç kullanıcısının sürüş ve fren kullanım alışkanlıkları ile aracın bakım seviyesi gibi diğer faktörlere de bağlı olarak değişiklikler gösterebil

DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN NOKTALAR

1. Bozuk satıhlarda yüksek hız yapmayın.

2. Uzun yola çıkarken ve araç yüklüyken hava basıncını 2 PSI arttırın.

3. Stepne lastiğinizin basıncını da düzenli olarak kontrol edin. 4. Kışın diş derinliğinin 3 mm\’den az olması çekişi olumsuz etkiler.

5. Aracınızı uzun süre kullanmayacaksanız, aracınızı takoza alın.

6. Lastiğinizi parlatmak için petrol ürünleri içeren deterjan veya cilalar kullanmayın.

7. Lastiğinizi kaldırım kenarlarına ve sivri yüzeylere çarpmaktan kaçının.

8. Diş derinliği 1.6 mm ye düşen lastikleri mutlaka değiştirin.

9. Karlı ve buzlu yollarda lastiğinizin hava basıncını kesinlikle düşürmeyin.

10. Kullanmadığınız lastikleri şişirilmiş olarak depolamayın.

11. Supap kapaklarını kapalı tutun.

12. Su ve fırça kullanılarak yapılacak temizlik lastikteki kimyasalların koruyucu bir film tabakası oluşturmasına yardımcı olur.

13. Yurdun dört bir yanına dağılmış lastik bayilerine lastiklerinizle ilgili tüm konularda danışabilirsiniz.

14. Aynı aks üzerindeki lastiklerdeki farklı hava basınçları, aracın düşük hava basınçlı

15. Lastik tarafına doğru çekmesine neden olur.
Firmaların Garanti Kapsamı Dışında Kalan Lastikler: – Taş, çivi, cam, metal ve benzeri cisimler nedeniyle hasarlanmış lastikler, – Hatalı ve kötü kullanım sonucu meydana gelen çarpma ve darbelerden kaynaklanan hasarlar, – Yoldaki kaldırım kasis, çukur, düşük banket ve benzeri dış etkenlerden dolayı meydana gelen hasarlar, – İç lastik(tube-type) takılması gereken lastiklerin, iç lastik takılmadan (tubeless) kullanılması nedeniyle meydana gelen hasarlar, – Dış lastik içerisine takılı iç lastik ve kolonun farklı marka olmasından kaynaklanan hasarlar, – Aracın istiap haddi üzerinde aşırı yükleme yapılması sonucu meydana gelen hasarlar, – Yanlış uygulamalardan ve araç mekaniğinden dolayı hasarlanmış lastikler, – Lastiklerin standardına uygun olmayan hava basıncı ile kullanılması sonucu meydana gelen hasarlar, – Yüksek hızlarda yapılan ani frenlemeler neticesinde meydana blok şeklindeki hasarlar, – Tamir edilmiş ve kaplama yapılmış lastikler, – Lastiğin janta takılması veya sökülmesi sırasında meydana gelen topuk kırılması ve benzeri hasarlar, – Lastiklerin, tüketiciler tarafından güneş altında uzun süre depolanması ve ozon üreten elektrik motoru ve benzeri cihazlara yakın olarak bulundurulması ile olabilecek yüzeysel ince çatlamalar.

7. TEKERLEK-YOL ETKİLEŞİMİ Tekerlek-yol etkileşiminde; ideal olarak, hareketin tamamen sürtünmesiz, yolun ve tekerleğin tamamen rijit olduğu varsayılmaktadır. Bu duruma, demiryolu ulaşımında yaklaşılmaktadır. Çünkü, tekerlek ve rayın her ikisi de hemen hemen rijit ve elastiktir. Genel olarak, tekerlek-yol etkileşiminde şu dört konum söz konusu olabilir:

1. Rijit tekerlek-rijit zemin(demiryolu)

2. Rijit tekerlek-esnek zemin(çelik tekerlekli traktör)

3. Esnek tekerlek-rijit zemin(sert yolda pnömatik tekerlek)

4. Esnek tekerlek-esnek zemin(yumuşak zeminde pnömatik zemin)

Yukarıdaki durumlardan, karayolu taşıtlarının hareket analizi için en uygun olanı 3. durumdur.

7.1. Lastik-Yol Teması Sürtünme Katsayısı Bu katsayı da aynen yuvarlanma direnci gibi birçok fiziksel değişkenlere bağlı olup kullanım durumlarına göre büyük değişiklikler göstermektedir. Örnek vermek gerekirse bu katsayı yolun; asfalt, toprak ya da beton olmasına, ıslak, kuru veya yağlı olmasına, lastiğin tasarımına, aracın hızına göre değişiklik göstermektedir. µ ne kadar büyük olursa frenleme kapasitesi o kadar büyümektedir. Dolayısıyla her ne kadar traktörler beton ve asfalt ortamlarda çok fazla kullanılmıyorsa da frenleri iyileştirmek için en kötü durumu göz önünde bulundurmakta yarar vardır. Bu yüzden şekil 4’den de görüleceği gibi µ için 0.85 değeri baz alınarak tüm hesaplamalarda kullanılmıştır. Şekil 4: Değişik Yol Durumlarına Göre Lastik-Yol Teması Statik Ve Sürtünme Katsayıları

8-YUVARLANMA DİRENCİ Yuvarlanma direnç kuvveti taşıt tekerleğinin yuvarlanma sırasında yol ve lastiklerdeki şekil değiştirmelerden kaynaklanır. Yuvarlanma direnci yol ile tekerleğin değişik durumları için ayrı ayrı incelenir. Bu durumlar; – Demiryolu taşımacılığında olduğu gibi; rijit tekerlek- rijit yol, – Şu anda pek karşılaşılmamakla birlikte toprak zemin üzerinde hareket eden at arabasında olduğu gibi; rijit tekerlek